|
K
|
siążka,
którą dziś recenzuję, nie dotyczy co prawda bezpośrednio Wielkopolski, ale
znajdują się tam wątki znane z dziejów naszego regionu. „Zamachy na Piastów”,
to kolejna pozycja wydana niedawno przez Wydawnictwo Poznańskie. Zapraszam
najpierw do zapoznania się z recenzją, a później z samą książką.
Autorka omawianej
dziś książki, prof. dr hab. Agnieszka Teterycz-Puzio, wykładowca Akademii
Pomorskiej w Słupsku, znana jest z pewnością wszystkim miłośnikom historii
Polski średniowiecznej. Jest ona bowiem autorką biografii kilku książąt z
dynastii Piastów, m.in.: Henryka Sandomierskiego, Konrada I Mazowieckiego i
Bolesława II Mazowieckiego. Ponadto, spod jej pióra wyszła też praca o genezie
województwa sandomierskiego w średniowieczu, a ostatnio napisała książkę o
polskich krzyżowcach i oczywiście omawianą dziś publikację „Zamachy na
Piastów”.
Książka Agnieszki
Teterycz-Puzio, choć na pierwszy rzut oka wydaje się być pozycją lekką, łatwą i
przyjemną, a nawet zawierającą w sobie pewien posmak sensacji, jest w rzeczywistości
solidną pracą popularno-naukową. Autorka poważnie podeszła do tematu i na
zamierzała gonić za sensacją, powtarzając plotki zamieszczone w kronikach
średniowiecznych, ale solidnie je zweryfikowała. Pod pojęciem „zamach” autorka
rozumie wszelkie działania zmierzające do siłowego przejęcia władzy przez
jednostkę lub grupę ludzi, bądź też jako bezpośrednie działanie zmierzające do
odebrania panującemu życia lub wolności osobistej. Jak sama napisała we
wstępie: Bohaterami książki są wybrani
władcy z dynastii Piastów, których życie zakończyło się w wyniku działania osób
trzecich. Od razu jednak zaznaczę, że nie wszyscy książęta, o których pisze
uczona z Słupska, umierali gwałtowną śmiercią. Niektórzy padli ofiarą porwania
dokonanego przez innych książąt, z reguły w celu wymuszenia określonych
roszczeń. W końcu porwanie i uwięzienie panującego to też rodzaj zamachu.
Książka podzielona
została na sześć rozdziałów. W pierwszym autorka, w wielkim skrócie,
zaprezentowała zamachy z panujących w wybranych krajach europejskich w średniowieczu.
Drugi rozdział to zamachy na Piastów w okresie wczesnośredniowiecznym, od
początków państwowości polskiej do czasów Bolesława Krzywoustego. Trzeci
rozdział traktuje o zamachach na książąt piastowskich w okresie rozbicia
dzielnicowego. Rozdział czwarty poświęcony został w całości dwóm
najgłośniejszym sprawom kryminalnym średniowiecznej Polski, czyli zabójstwu
księcia Leszka Białego podczas zjazdu w Gąsawie w 1227 oraz porwaniu i zabójstwu
króla Przemysła II w Rogoźnie w 1296 r. W piątym rozdziale zaprezentowano
zamachy na książąt piastowskich w XIV i XV wieku, władających w dzielnicach,
które nie weszły w skład zjednoczonego państwa polskiego, a więc na Śląsku i
Mazowszu. Ostatni rozdział, to omówienie stosunków na linii władcy-poddani.
Autorka przedstawiła w nim sytuacje, w których to władca dokonywał zamachów na
dostojników państwowych i to zarówno duchownych, jak i świeckich, których
podejrzewał o zdradę lub inne, niecne uczynki.
Jak już
wspomniałem powyżej, Agnieszka Teterycz-Puzio napisała solidną, opartą na
źródłach pracę popularno-naukową. Każdy omawiany przez nią przypadek został
poddany weryfikacji w oparciu o krytyczną analizę wszystkich zachowanych źródeł
i wiedzę pozaźródłową. Czyni to z iście detektywistycznym zacięciem. Nie zawsze
potrafi odpowiedzieć na pytanie, kto stał za takim a takim zamachem lub czy
gwałtowna śmierć księcia, na przykład podczas uczty, była wynikiem otrucia, czy
wynikała z przyczyn naturalnych, jak choćby zawału serca. Mimo
popularno-naukowego charakteru, książka została wyposażona w przypisy,
zamieszczone na końcu książki oraz w obszerną bibliografię. Dodatkowym atutem
książki są ryciny.
 |
| Fot. autor. |
Książka „Zamachy
na Piastów” to bardzo cenna pozycja, dzięki której możemy spojrzeć na dynastię
Piastów z innej perspektywy. Praca jest godna polecenia i z pewnością
zainteresuje zarówno zawodowych historyków, jak i miłośników historii, bez
względu na wiek. Książka jest napisana przystępnym językiem, bez naukowego zadęcia,
który często irytuje czytelników nie będących absolwentami studiów
historycznych. Szczerzę ją wszystkim polecam.
Autor: Agnieszka
Teterycz-Puzio
Tytuł: „Zamachy na
Piastów”
Wydawnictwo:
Poznańskie
Oprawa: miękka
Rok wydania: 2019
Wydanie: pierwsze
ISBN:
978-83-66278-02-8
Liczba stron: 334.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz