Przybycie Bambrów do Poznania

Źródłem dochodów Poznania w okresie średniowiecznym i nowożytnym, oprócz rzemiosła i handlu, były wsie i folwarki miejskie. Przywilej lokacyjny wymienił z nazwy kilkanaście wsi, których książę Przemysł I nadał Poznaniowi. Były to m. in.: Rataje, Żegrze, Jeżyce, Wierzbice (Wilda), Dębiec, Luboń, Górczyn, Winiary, Niestachów (Sołacz), Piątkowo, Umultowo, a także folwarki: Bnin i Szeląg. Mieszkańcy wsi miejskich byli zobowiązani odpracowywać pańszczyznę płacić zwyczajowe czynsze i od czasu do czasu sprzątać ulice Poznania i wywozić stamtąd nieczystości. Chłopi, rzecz jasna zaopatrywali miasto w żywność, w zamian za to podlegali prawu miejskiemu i znajdowali się po opieką rady miejskiej. Wsiami miejskimi zarządzali szafarze, wybierani corocznie z grona rady miejskiej. Szafarze zajmowali się zarządzaniem gospodarką wsi, zatrudniali w razie potrzeby pracowników najemnych, rozstrzygali spory, byli obecni przy spisywaniu umów kupna-sprzedaży i sporządzaniu testamentów. Mianowali także wójta i ławnika dla każdej wsi.

Miasto dbało o swoje wsie i folwarki. Od dobrobytu chłopów mieszkających i pracujących tam zależał w dużej mierze dobrobyt całego Poznania. Najbogatsza wsią w okresie nowożytnym, była Wilda. Nic więc

Edward hr. Raczyński (1786 - 1845)

Rodziny Raczyńskich nikomu w Wielkopolsce przedstawiać nie trzeba. Wystarczy spacer po placu Wolności w Poznaniu, aby zobaczyć Bibliotekę Raczyńskich, wraz ze studnią i pomnikiem Hygei. Zwiedzając katedrę poznańską nie sposób przeoczyć „Złotej Kaplicy”, wspólfinansowanej przez Raczyńskiego. W podpoznańskim Rogalinie znajduje się jeden z najpiękniejszych w naszym regionie pałaców, należących oczywiście niegdyś do Raczyńskich. W pobliżu pałacu znajduje się kaplica grobowa Raczyńskich, zbudowana na kształt rzymskiej świątyni. Przy kościele w Zaniemyślu, znajduje się grobowiec hrabiego Edwarda, w na pobliskim jeziorze, zwanym oczywiście Jeziorem Raczyńskim, znajduje się Wyspa Edwarda, na której hrabia popełnił samobójstwo... 

Edward Raczyński. Źródło: Wikimedia.

Edward Raczyński urodził się 2 czerwca 1786 roku w Poznaniu. Początkowo wraz z bratem Atanazym, pobierał nauki w domu w Rogalinie, a w 1804 roku wstąpił na uniwersytet Viadrina we Frankfurcie nad

Życie codzienne mieszczan poznańskich w średniowieczu, część 3. Czas pracy i odpoczynku.

W tej część cyklu o życiu codziennym w Poznaniu wieków średnich, przyjrzymy się rytmowi pracy i odpoczynku mieszkańców stolicy Wielkopolski. Praca była warunkiem rozwoju miasta, właściwie to ona decydowała o statusie mieszkańców i wyznaczała sens ziemskiej egzystencji.

Źródło: Wikimedia.

Długość dnia pracy wyznaczało słońce. Zaczynano pracować po jego wschodzie, a kończono tuż przed zachodem, z przerwą na obiad, trwającą około godziny. Latem, gdy dzień pracy był dłuższy, robiono jeszcze krótkie przerwy na śniadanie i podwieczorek. 

Źródło: Wikimedia.

Czas pracy w zimie trwał mniej więcej 9 godzin dziennie, natomiast w lecie dochodził do 14. Było to spowodowanie niemożliwością właściwego oświetlenia warsztatu. Oprócz słońca, czynnikiem decydującym o długości dnia pracy, był popyt na wyroby. Rósł on w okresie poprzedzającym jarmarki i w trakcie ich trwania. Dla kupców targi i jarmarki były bardzo pracowitym okresem. Krawcy i szewcy najwięcej pracy mieli w

Edukacja dziewcząt w dziewiętnastowiecznym Poznaniu

Jak wiadomo, szkoły koedukacyjne to stosunkowo młody wynalazek. Wcześniej uważano, że muszą istnieć oddzielne szkoły dla dziewcząt i chłopców, gdyż jedni i drudzy potrzebowali zupełnie innej wiedzy i czego innego od nich wymagano. Edukacja mężczyzny w XIX wieku, prowadziła do ukształtowania przyszłego obywatela, znającego się na sprawach publicznych, potrafiącego zarobić na utrzymanie rodziny, w zależności oczywiście od warstwy społecznej, z której się wywodził. Od kobiet z warstw niższych, wymagano opanowania prac domowych, natomiast kobieta z wyższych sfer musiała umieć godnie reprezentować męża, oraz posiadać obycie towarzyskie. Wymagało to od niej nienagannych manier, nieposzlakowanej reputacji, oraz umiejętności prowadzenia „salonowych rozmów”. Niezbędne po temu była znajomość języków obcych, zwłaszcza francuskiego, literatury i sztuki. Mile widziana była umiejętność gry na instrumentach i wyszywania (przypomnijmy sobie bohaterki powieści Jane Austen).

Mieszkaniec dziewiętnastowiecznego Poznania płci męskiej, miał do wyboru gimnazjum, szkołę realną,

Subiektywny przegląd ważnych, zabawnych i tragicznych wydarzeń z dziejów średniowiecznego Poznania

Historia nie powinna kojarzyć się tylko z datami i wydarzeniami, w końcu nie to jest najważniejsze. Pamiętam, że jeden z naszych profesorów na studiach powtarzał, że dobry historyk powinien znać tylko dwie daty: datę swojego urodzenia i datę dzisiejszą, resztę można znaleźć w encyklopediach i podręcznikach. Dzisiaj do tego dodalibyśmy jeszcze Internet, a zwłaszcza zawsze niezawodnego „wujka Google’a”. Nie mniej jednak postanowiłem zestawić kilkadziesiąt wydarzeń z dziejów średniowiecznego Poznania w porządku chronologicznym, wybierając zdarzenia z historii politycznej, społecznej, kościelnej, wojskowej, kryminalnej itp. Wybór jest całkowicie subiektywny, co nie znaczy, że przypadkowy. Jeżeli mają Państwo pomysł na odnotowanie innych wydarzeń, proszę pisać.

968 r. – Utworzenie biskupstwa misyjnego w Poznaniu. Biskupem misyjnym został Jordan, którego godność potwierdził wkrótce papież Jan XII.

1025 r. – Śmierć króla Bolesława Chrobrego i jego pogrzeb w katedrze poznańskiej.

1038 r. – Najazd księcia czeskiego Brzetysława, zakończony złupieniem i zniszczeniem,     m. in. Poznania i Gniezna.

Historia i zabytki Ostrowa Tumskiego, część 2

Dzieje katedry poznańskiej.

W poprzedniej części przedstawiłem historię Ostrowa Tumskiego, a dzisiaj zapraszam do lektury artykułu Poświęconego dziejom katedry.

Bazylika Archikatedralna w Poznaniu. Źródło: Wikimedia.

Katedra Poznańska, a właściwie Bazylika Archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła, bo tak brzmi jej pełna nazwa, to najstarszy poznański zabytek, największy i najważniejszy kościół w Poznaniu, a także pierwsza katedra na ziemiach polskich. Jej początki sięgają roku 968, a więc momentu ustanowienia biskupstwa misyjnego dla Polski w dwa lata po Chrzcie. Powstała wówczas (prawdopodobnie) tzw. stacja misyjna biskupa misyjnego Jordana, przebudowana z czasem w katedrę przedromańską. Jej patronem został

Szwedzi w Poznaniu, część 2

Kilka dni temu przedstawiłem okupację Poznania przez Szwedów i Brandenburczyków podczas „potopu szwedzkiego” w latach 1655-60, a dziś historia drugiego pobytu wojsk szwedzkich w Poznaniu, tym razem w okresie Wielkiej Wojny Północnej - 1700-21.

Szwedzka okupacja Poznania w czasie Wojny Północnej

W wiek XVIII, Rzeczpospolita wkraczał osłabiona, biedna, zacofana społecznie i gospodarczo. Wyniszczyły ją wojny, trwające (z krótkimi przerwami) od 1648 roku, a toczone z Kozakami, Szwecją, Rosją, Tatarami i Turkami. W 1697 roku na tronie polskim zasiadł książę-elektor saski, August II Mocny (1697 – 1733) z dynastii Wettynów. 

August II Mocny, król Polski, elektor saski. Źródło: Wikimedia.

Jego przydomek odnosił się do siły fizycznej, a nie siły charakteru, czy walorów umysłowych. Zapragnął

Mikołaj Skrzetuski (ok. 1610 - 1673)

Mikołaj Skrzetuski herbu Jastrzębiec, omyłkowo nazwany Janem, to jeden z głównych bohaterów Trylogii Sienkiewicza, a zwłaszcza pierwszej jej części – Ogniem i Mieczem. Rozsławiony został dzięki filmowej adaptacji tej powieści, nakręconej w 1999 roku. W jego postać wcielił się wówczas Michał Żebrowski. Skrzetuski, podobnie jak większość bohaterów Sienkiewicza, był postacią historyczną, a w dodatku pochodził z okolic Poznania i w tym mieście jest pochowany, przynajmniej tak każe tradycja. Historyczny Skrzetuski nie ma jednak wiele wspólnego ze swym literackim pierwowzorem. Był odważnym żołnierzem-zagończykiem i wsławił się w walkach, ale też zdarzyło mu się popadać z konflikt z prawem.

Jastrzębiec, herb Skrzetuskich. Źródło: Wikimedia.

Urodził się ok. 1610 roku w ubogiej rodzinie szlacheckiej w podpoznańskim Rożnowie. Wcześnie umarł mu ojciec, więc z biedy i w poszukiwaniu sławy wojennej, wyruszył na Ukrainę, gdzie zaciągnął się do wojska.

Szwedzi w Poznaniu, część 1

Wojska szwedzkie dwa razy okupowały Poznań, po raz pierwszy podczas „potopu” (1655-1660), a drugi raz w czasie tzw. Wielkiej Wojny Północnej (1700–1721). Miasto po każdej takiej „wizycie” zostawało ograbione, zniszczone w poważnym stopniu i wyludnione. Straty materialne wywołane zniszczeniami, spowodowały, że Poznań na długo nie mógł stanąć na nogi, a okres świetności jakie miasto przeżywało w XV i XVI wieku, przeszedł do historii. Dziś zapraszam do zapoznania się z dziejami pobytu Szwedów w Poznaniu w czasie „potopu”, a za kilka dni, w dobie wojny północnej.

Okupacja szwedzka podczas „potopu”

Dzieje wojny ze Szwecją, znana jako „potop”, jest na ogół znana, czy to lekcji historii, czy też lektury Trylogii Sienkiewicza. Pozwolę sobie tylko w dwóch słowach przypomnieć jej przyczyny. Królestwo Szwecji w XVII wieku należało do czołowych mocarstw europejskich. Dążyło ono do opanowania

Historia i zabytki Ostrowa Tumskiego, część 1

Przyszedł czas na opisanie najstarszej części Poznania, czyli Ostrowa Tumskiego i Zagórza. Dzisiaj Ostrów kojarzy się przede wszystkim z katedrą, ale nie zapominajmy, że w tym miejscu w połowie X wieku powstał gród obronny z palatium (rezydencją) księcia. Tutaj także, według najnowszej ustaleń, powstał prawdopodobnie najstarszy kościół na ziemiach polskich, tzw. kaplica Dąbrówki. W 2000 roku, archeolodzy z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pod kierunkiem prof. Hanny Koćki-Krenz odkryli fundamenty palatium z czasów Mieszka I, znajdujące się w dużej mierze pod kościołem Najświętszej Marii Panny, a w 2009 roku, odkryto relikt kaplicy, przylegający do tegoż palatium. W kaplicy tej modliła się żona Mieszka I, księżniczka czeska Dobrawa (Dąbrówka), a po przejściu na chrześcijaństwo, także jej mąż i dworzanie. 

Źródło: Wikimedia.

Dzisiaj przedstawię dzieje samego Ostrowa Tumskiego i Zagórza, a w kolejnych częściach opiszę historię

Poznań na morzach i oceanach, część 3

Dziś trzecia, ostatnia część artykułu Pana Grzegorza Włocha, poświęconego statkom o nazwie "Poznań". Zapraszam do lektury.

„Poznaniem” na drugą półkulę

"Niecałą dekadę później, w 1982 roku, flotę Polskich Linii Oceanicznych zasilił statek, zbudowany w hiszpańskim Bilbao, typu ro-ro, m/s (motor ship – statek o napędzie spalinowym, pot. motorowiec) Poznań. Skrót „ro-ro” pochodzi od nazwy typu statku roal on-roal off. Oznacza on jednostkę przeznaczona do przewozu pojazdów lub towarów wtocznych takich jak przyczepy, naczepy i wagony kolejowe. Oprócz nich przewoziła ona także kontenery. Nadanie nowemu motorowcowi nazwy stolicy Wielkopolski wpisywało się w „tradycję” praktykowaną od roku 1945, która polegała na nazywaniu statków pływających pod polska banderą nazwami polskich miast, krain geograficznych, postaci historycznych, czy nawet zakładów pracy. Miało to swój cel ideologiczny, jak również narodowy, wiążący ściśle polską banderę z

Poznań na morzach i oceanach, część 2

Wczoraj zaprezentowałem pierwszą część artykułu Pana Grzegorza Włocha, poświęconego statkom noszącym nazwę "Poznań", dziś zapraszam do zapoznania się z częścią drugą.

Z amerykańskim rodowodem

  

"Na kolejną jednostkę z nazwą stolicy Wielkopolski na burcie nie trzeba było długo czekać. W wyniku postanowień wersalskich odrodzone po ponad stu dwudziestu latach państwo polskie otrzymało dostęp do morza. Był to bardzo niewielki odcinek wybrzeża z jednym, małym portem w Pucku. Pomimo tych ograniczeń (projekt przyszłego portu w Gdyni dopiero raczkował) Polska zaczęła organizować nową gałąź gospodarki narodowej – gospodarkę morską. Czołowe miejsce zajmował w niej handel i transport morski. Zaczęły powstawać pierwsze firmy transportu morskiego. W pierwszym okresie po odzyskaniu niepodległości były to podmioty z większościowym kapitałem zagranicznym. W 1920 roku Polsko

Poznań na morzach i oceanach, część 1

Dziś prezentuję niezwykle ciekawy tekst Pana Grzegorza Włocha, poświęcony historii okrętów, które nosiły nazwę „Poznań”. Pan Grzegorz jest z wykształcenia historykiem, interesuje się historią wojskowości, a zwłaszcza dziejami marynarki wojennej. Ze względu na objętość, artykuł został podzielony na 3 części. Dzisiaj zamieszczam część pierwszą, jutro drugą, a w sobotę ukaże się część trzecia. Życzę miłej lektury.

 

„Nadawanie statkom handlowym i okrętom wojennym nazw miast ma bardzo długą tradycję. W największych flotach świata, np. brytyjskiej, sięga ona nawet kilku wieków. Niejednokrotnie dla miast zarezerwowane są i były konkretne rodzaje okrętów wojennych. We flotach np. Stanów Zjednoczonych lub wspomnianej już Wielkiej Brytanii nazwy miast widnieją na burtach krążowników. Do końca drugiej wojny światowej taki sam zwyczaj panował w marynarce wojennej najpierw Cesarstwa Niemieckiego a później III Rzeszy.

W porównaniu z wymienionymi wyżej państwami Polska tradycja morska jest pod każdym względem dużo mniej bogata. Dotyczy to także aspektu nazw nadawanym jednostkom pływającym pod biało czerwoną banderą. W stosunkowo krótkiej historii polskiej stałej obecności na morzach i oceanach świata można

Inteligencja polska w dziewiętnastowiecznym Poznaniu

Słownikowa definicja inteligencji, jako grupy społecznej, ujmuje ją jako warstwę społeczną, wykształconą ostatecznie w XIX wieku, żyjącą z pracy umysłu. Tradycyjnie za jej przedstawicieli uważa się lekarzy, prawników, nauczycieli, urzędników, dziennikarzy, inżynierów i artystów. Dzisiaj inteligencję tworzą ludzie z wyższym wykształceniem, utrzymujący się z pracy umysłowej. W XIX wieku, aby być członkiem grupy społecznej, zwanej inteligencją, trzeba było posiadać minimum średnie wykształcenie, oraz pracować umysłowo. Do grupy wyżej wymienionych zawodów, zaliczano jeszcze duchownych i wyższych oficerów.

Karol Marcinkowski 1800 - 1846. Źródło: Wikimedia.

Na ziemiach polskich inteligencja wywodziła się głównie ze szlachty, mieszczaństwa, a rzadziej z chłopstwa. O ile w zaborze rosyjskim połowa inteligencji wywodziła się ze szlachty, o tyle w zaborze pruskim, tylko ok. 16% inteligentów było pochodzenia szlacheckiego. Reszta, to synowie mieszczan i chłopów. Działo się tak dlatego, że w Wielkim Księstwie Poznańskim, szlachta stanowiła tylko ok. 3% społeczeństwa, podczas gdy

Biskup Andrzej Bniński (1396 - 1479)

Przedstawiając sylwetki znanych mieszkańców Poznania i ludzi związanych w jakiś sposób z tym miastem, nie można pomijać gospodarzy tutejsze katedry. Diecezja poznańska (od 1821 roku -  archidiecezja), istnieje wszak ponad 1000 lat. O pierwszych biskupach wiemy niewiele. Przeważnie znamy tylko ich imiona i daty, często przypuszczalne, rządów w diecezji. Wielu biskupów poznańskich dobrze zasłużyło się dla miasta, diecezji i kraju. Byli wśród nich dyplomaci, politycy, mecenasi kultury i sztuki, fundatorzy obiektów sakralnych i świeckich, oraz ludzie nauki. Zdarzały się jednak osobistości nader kontrowersyjne, co do oceny których, opinie historyków są podzielone. Nie da się opowiedzieć o historii nadwarciańskiego grodu, nie uwzględnienia włodarzy katedry na Ostrowie Tumskim.

Bohaterem dzisiejszej opowieści jest biskup Andrzej z Bnina (Bniński), herbu Łodzia, wywodzący się z możnego wielkopolskiego rodu Łodziów z Bnina. W latach 1419 – 1423, studiował na Akademii Krakowskiej, którą ukończył z tytułem bakałarza artes, czyli, jak byśmy dzisiaj powiedzieli, licencjata sztuk wyzwolonych (siedem sztuk wyzwolonych, czyli siedem umiejętności godnych człowieka wolnego było

Perypetie z pomnikiem Bamberki

Niewielki pomnik-studzienka, przedstawiająca kobietę w ludowym stroju bamberskim, stojąca obecnie na tyłach ratusza, przypomina o roli osadników z okolic Bambergu, których pierwsza grupa przybyła do Poznania w 1719 roku. Twórcy tego pomnika na początku XX wieku, postanowili uczcić to wydarzenie. Nie ma chyba w Poznaniu pomnika, który bardziej wędrowałby po mieście, niż właśnie Bamberka.

Początek XX wieku to czas, w którym dokładano wszelkich starań, aby upiększyć Poznań. Powstało wówczas wiele reprezentacyjnych budynków, parków, fontann i pomników. Fundusze na ten cel pozyskiwano od czynników oficjalnych, oraz instytucji i osób prywatnych. Wśród ofiarodawców znalazła się rodzina Goldenringów, zajmujących się handlem winem. Goldenringowie postanowili przeznaczyć 12 tys. marek na budowę jakiegoś obiektu. Magistrat zdecydował o postawieniu studzienki na Starym Rynku, z

Reformacja i kontrreformacja w Poznaniu, część 2

Wczoraj pisałem o początkach i rozwoju reformacji w Poznaniu, w dzisiejszym artykule opiszę zaś kontrreformację, czyli próby przeciwdziałania rozszerzaniu się wpływów protestanckich w Europie, przez Kościół katolicki.

Sobór Trydencki 1545 - 1563. Źródło: Wikimedia.

Początkiem kontrreformacji był sobór trydencki w latach 1545 – 1563. W trakcie jego obrad potępiono naukę Lutra i Kalwina, ale także dokonano reformy samego Kościoła. Ujednolicono liturgię, nakazano kształcić kandydatów do stanu duchownego w seminariach, biskupi mieli przebywać w diecezjach, a proboszczowie w parafiach. Ponadto zakazano nepotyzmu (promowania krewnych na stanowiska kościelne), kumulowania urzędów kościelnych i beneficjów w rękach jednego człowieka, oraz wprowadzono księgi metrykalne (rejestrację chrztów, pogrzebów i ślubów). Oczywiście, to tylko część z postanowień soborowych. Sobór w Trydencie był jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach Kościoła. Odebrano w ten sposób protestantom wiele argumentów, za pomocą których krytykowali oni do tej pory

Reformacja i kontrreformacja w Poznaniu, część 1

Ruch reformy kościelnej zapoczątkował Marcin Luter, przybijając 31 października 1517 roku 95 tez do drzwi kościoła zamkowego w Wittenberdze. Tezy te były postulatami naprawy Kościoła katolickiego, który od drugiej połowy XIV wieku znajdował się w kryzysie. Luter ogłaszając swoje tezy, wzywał do dysputy nad reformą instytucji kościelnych. Mało kto chyba przeczuwał, że wydarzenie to zmieni historię Europy. Wystąpienie Lutra, a później także innych teologów, zwłaszcza Jana Kalwina, padło na podatny grunt. W życiu umysłowym od kilkudziesięciu lat panował intelektualny ferment, spowodowany rozwojem renesansowego humanizmu. W życiu społeczno-gospodarczym Europy zachodniej, dotychczasowy system feudalny, chylił się ku upadkowi. Rycerstwo średniowieczne straciło rację bytu wskutek nowych metod walki, w których główną rolę odgrywała piechota i artyleria. Wzrosło znacznie mieszczaństwa jako nowej siły polityczno-gospodarczej. Królowie w sojuszu z mieszczaństwem, sięgali po władzę absolutną.

Biblioteka Raczyńskich

W północnej pierzei Placu Wolności stoi okazały, klasycystyczny budynek. Jest to gamach jednej z tych instytucji,  z których poznaniacy mogą być dumni, mieści się tam mianowicie Biblioteka Raczyńskich. Ufundowana została przez wybitnego wielkopolskiego arystokratę, Edwarda hrabiego Raczyńskiego (1786 – 1845), pisarza, działacza społecznego, wydawcę, organicznika, mecenasa kultury i sztuki. Raczyński pragnął przekształcić Poznań w „Nowe Ateny”, czyli główny ośrodek kultury, nauki i sztuki, promieniujący na całe Wielkie Księstwo Poznańskie.

Projekt budynku utrzymany jest w stylu klasycystycznym, a jego autorstwo przypisuje się francuskim architektom: Charlesowi Percierowi i Pierre-Francois Fontainowi. Kolumnada, najbardziej charakterystyczna część gmachu, nawiązuje do wschodniej fasady Luwru i stanowi manifestację intencji przyświecających całemu przedsięwzięciu. Skoro Poznań miał się stać „Nowymi Atenami”, to budynek

Życie codzienne mieszczan poznańskich w średniowieczu, część 2

Drodzy Czytelnicy, ze względu na uczestnictwo w Dniu Radcy Prawnego (jako osoba towarzysząca, nie jako radca), nie umieściłem wczoraj żadnego tekstu. Mam nadzieję, że mi to wybaczycie i z zainteresowaniem przeczytacie dzisiejszy artykułu, w którym opiszę działanie opieki społecznej w średniowiecznym Poznaniu. Jest to drugi tekst z cyklu Życie codzienne mieszczan poznańskich w średniowieczu. Zapraszam więc do lektury.

Poznań, podobnie jak inne miasta w średniowieczu, był przede wszystkim ośrodkiem produkcji i handlu. Życie ludzi starszych i chorych, czyli po prostu niezdolnych do pracy, było niezwykle trudne. Majętni mieszczanie starali się zgromadzić kapitału na starość, poprzez ulokowanie pieniędzy na hipotekach nieruchomości i życie z 8% renty. Innym sposobem było pożyczenie pewnej sumy pieniędzy pod warunkiem, że pożyczkobiorca zobowiąże się żywić i odziewać wierzyciela dożywotnio, a po jego śmierci, wierzytelność

Antoni Pfitzner i jego firma

Gdyby w połowie XIX wieku zapytać przeciętnego poznaniaka, gdzie można pójść na „słodkie” i kieliszek dobrego, węgierskiego wina, większość z nich wskazałaby cukiernię i hurtownię win Antoniego Pfitznera na Starym Rynku.

Antoni Pfitzner urodził się 19 września 1826 roku na poznańskiej Śródce. Wcześnie stracił ojca, a jego matka nie mając pieniędzy na kształcenie syna, wysłała go do pracy w piekarni i cukierni Vasalliego na Starym Rynku. Mały Antoni początkowo wykonywał proste prace porządkowe, z czasem zaczął uczyć się zawodu cukiernika, piekł ciasta, wyrabiał cukierki i obsługiwał gości. Okazał się być pojętnym uczniem i wkrótce wyruszył na praktyki do Berlina, Wrocławia i Warszawy. Po powrocie do Poznania zgromadził potrzebny kapitał i otworzył w 1849 roku małą cukiernię przy ulicy Wrocławskiej. Szybko zyskał sobie wierną klientelę. Przyczyniły się do tego znakomite wyroby, które sprzedawał, ceny niższe, niż u konkurencji, a zwłaszcza niezwykła uprzejmość i uczynność w stosunku do klientów. Wszystkich gości traktował równo bez względu na pochodzenie społeczne, narodowość i wyznanie. Firma zaczęła przynosić

Krótka historia Łazarza

Łazarz należy do najbardziej urokliwych miejsc w Poznaniu. Mieszczą się tu piękne kamienice z przełomu XIX i XX wieku, najstarszy i jeden z najpiękniejszych poznańskich parków – Park Wilsona z Palmiarnią, oraz obiekty, dzięki którym Poznań jest znany na całym świecie, czyli Międzynarodowe Targi Poznańskie. Łazarz dzielnicą Poznania stał się w 1900 roku, podobnie zresztą jak Wilda i Jeżyce, ale jego historia jest dużo starsza.

Willa Paula Ueckera. Źródło: Wikimedia.

Nazwa najpierw osady, a potem dzielnicy, wywodzi się od szpitala i kościoła św. Łazarza, istniejącego w tym miejscu od II połowy XVI wieku. Szpital ten służyć miał biednym. Od imienia świętego Łazarza powstała nazwa „lazarety”, używana dziś jako określenie szpitali polowych dla żołnierzy w czasie działań wojennych. Sama osada była wówczas uważana za część Wildy. Szpitalem opiekowała się rada miejska, za pośrednictwem wyznaczonych urzędników, zwanych prowizorami, ekonomami, lub po prostu opiekunami.

Życie codzienne mieszczan poznańskich w średniowieczu, część 1

Tym tekstem rozpoczynam nowy cykl. Jak sam tytuł wskazuje, będę w nim pisał o różnych aspektach życia codziennego w średniowiecznym Poznaniu. Zobaczymy, jak wyglądała typowa rodzina mieszczańska, poznamy opiekę społeczną w tamtych czasach, zajrzymy do wnętrza domu mieszczańskiego, przyjrzymy się ówczesnej modzie i to zarówno męskiej, jak i żeńskiej. Poświęcimy również uwagę temu, jak poznaniacy w wiekach średnich pracowali i jak się bawili, zobaczymy jak wyglądała służba zdrowia i jak przestrzegano zasad higieny. Odwiedzimy także sale lekcyjne szkół średniowiecznych i bibliotek. Prawników być może zainteresuje funkcjonowanie sądownictwa średniowiecznego i kancelarii miejskich. Cykl zamknie artykuł o świadomości i mentalności mieszczańskiej. Świadomie pominę kwestię pożywienia, gdyż temu tematowi poświęciłem już jeden tekst, mianowicie pierwszą część cyklu Kulinarna historia Poznania (http://poznanskiehistorie.blogspot.com/2011/05/kulinarna-historia-poznania-czesc-1.html.) Jak widać cykl

Przyjęcia u prezydenta Ratajskiego

Cyryl Ratajski (1875 – 1942), to jeden z najwybitniejszych włodarzy miasta w XX wieku. Był prezydentem w latach 1922–24, 1926–34 i przez kilka dni we wrześniu 1939 roku. Dzięki jego rządom, Poznań z prowincjonalnego, garnizonowego miasta, przekształcił się w miasto nowoczesne i ważny ośrodek gospodarczy i kulturalny. W czasie prezydentury Ratajskiego, zbudowano m. in.: elektrownię, most Chrobrego, pierwszą w Polsce spalarnię śmieci i Ogród Botaniczny. W 1929 roku zorganizowano Powszechną Wystawę Krajową, słynną PuWuKę, imprezę wystawienniczą o charakterze międzynarodowym, która dała początek Międzynarodowym Targom Poznańskim. Miasto szybko się powiększyło. Przyłączono wsie: Głowna, Komandoria, Rataje, Starołęka, Dębiec, Sołacz, Golęcin, Winiary, Naramowice, Wola i Podolany. Prezydent Ratajski znany był z niezwykłej pracowitości, wielkiej kultury osobistej, arystokratycznych manier i zamiłowania do dobrego jedzenia i picia. Bardzo poważnie traktował

Emilia Sczaniecka (1804 - 1896)

Pisząc artykuły biograficzne o wybitnych poznaniakach, lub osobach związanych z Poznaniem, zdałem sobie sprawę, że do tej pory zabrakło tam przedstawicielek płci pięknej. Spieszę więc naprawić to niedopatrzenie i zapraszam do lektury tekstu o Emilii Sczanieckiej, wybitnej działaczce niepodległościowej, znanej z działalności filantropijnej.

Emilia Sczaniecka. Źródło: Wikimedia.

Emilia Sczaniecka urodziła się 20 maja 1804 roku w Brodach, w rodzinie ziemiańskiej. Mimo, że została wcześnie osierocona i wychowywana przez babkę, to otrzymała staranne wykształcenie. Uczyła się na prywatnych pensjach w Poznaniu i Dreźnie. Sporo podróżowała. Po wybuchu powstania listopadowego w 1830 roku, zorganizowała zbiórkę składek na rzecz sformowania szwadronów wielkopolskich. Później wyjechała do Królestwa Polskiego, gdzie pracowała w szpitalach wojskowych jako sanitariuszka. Po