Leszek Adamczewski „Zagrożone dziedzictwo. Zaskakujące losy zabytków na krętych ścieżkach XX wieku” – recenzja

L

ata drugiej wojny światowej były tragicznym okresem w dziejach polskiej kultury. Tysiące dzieł sztuki, setki metrów bieżących dokumentów archiwalnych i bezcennych starodruków zostało zniszczone lub skradzione. Książka Leszka Adamczewskiego poświęcona została niewielkiej cząstce tych utraconych bogactw.

Skorzęcin – opuszczona wieś na pograniczu gmin Pobiedziska i Swarzędz, gdzie doszło do katastrofy Messerschmitta Giganta

W

ielkopolsce nie brak miejsc opuszczonych, gdzie ludzie rzadko się zapuszczają, ale z którymi wiążą się ciekawe, choć nieraz tragiczne wydarzenia. O jednym z takich miejsc – opuszczonej wsi Skorzęcin w powiecie poznańskim opowie autor dzisiejszego tekstu Pan Błażej Sienkowski.

10 atrakcji powiatu ostrzeszowskiego

J

eśli spojrzymy na mapę województwa wielkopolskiego, to znajdziemy powiat ostrzeszowski w swoistym klinie stanowiącym południowy kraniec województwa. Sąsiadują z nim powiaty: kępiński, ostrowski i kaliski. Ziemia ostrzeszowska stanowiła niegdyś terytorium pograniczne pomiędzy historyczną Wielkopolską a Dolnym Śląskiem. Pod względem powierzchni, powiat ostrzeszowski zajmuje 17 miejsce w województwie.

Rola Kalisza w średniowiecznej Wielkopolsce

W

edług ogólnie przyjętej choć dość dyskusyjnej teorii, Kalisz liczy sobie 1800 lat. W źródłach pisanych gród kaliski pojawił się jednak dopiero na początku XII w., ale za to wkrótce wyrósł na jeden z czołowych grodów średniowiecznej Wielkopolski.

Przemysław Dębski „Magnaci. Ostatni polski król” – recenzja

T

rzeba przyznać, że niewielu polskich pisarzy zajmujących się pisaniem powieści historycznych, umieszcza akcję swoich książek w osiemnastowiecznej Rzeczpospolitej. Ostatnio lukę tę usiłował zapełnić Przemysław Dębski.

Święto Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny w wielkopolskiej tradycji ludowej

U

roczystości ku czci dusz zmarłych są obecne w wielu kulturach i były praktykowane przez Słowian od wieków. Kościół ustanowił święto ku czci wszystkich świętych i nakazał obchodzić go 1 listopada. Dzień później celebrujemy święto, w którym wspominamy zmarłych.

Sefer Pasza, czyli niezwykłe dzieje Władysława Kościelskiego

D

nia 17 marca 1895 r. na zamku Bertholdstein w austriackiej Styrii, w otoczeniu niezwykłych dzieł sztuki, zmarł Władysław Kościelski, znany na dworach europejskich jako Sefer Pasza, dawny dostojnik turecki, a przede wszystkim polski patriota i agent Hotelu Lambert. Choć pochodził z Kujaw, emocjonalnie związał się z Wielkopolską.

Pyzdry - wielka historia małego miasta

D

ziś może trudno w to uwierzyć, ale to małe, senne miasteczko na wschodzie Wielkopolski, było niegdyś jednym z najważniejszych grodów w regionie. W XIV, XV i XVI stuleciu miasto przeżywało swój złoty wiek, a właściwie złote wieki. Częstymi gośćmi bywali tu królowie Polski i inne osobistości.

Bracia czescy w Wielkopolsce, część 2

P

rzed tygodniem opublikowałem pierwszą część tekstu o historii Jednoty braci czeskich w Wielkopolscy. Była w nim mowa o kształtowaniu się doktryny tej grupy wyznaniowej i przybyciu jej członków nad Wartę. Dziś przyjrzymy się historii zborów w wielkopolskich miastach i roli, jaką odegrali braci dla rozwoju kultury w tym regionie.

Bracia czescy w Wielkopolsce, część 1

R

eformacja szybko dotarła do Wielkopolski i wkrótce zyskała tu spore grono zwolenników, głównie w miastach i wśród tutejszego magnaterii. Oprócz zwolenników nauki Lutra i Kalwina, pokaźną grupą wyznaniową stanowili tzw. bracia czescy. Wielkopolska stała się głównym ośrodkiem tej wspólnoty wyznaniowej w Rzeczypospolitej.

Janusz Wojciech Kowalski "On" - recenzja

N

a rynku księgarskim pojawia się ostatnio coraz więcej powieści, których autorzy podejmują tematykę czasów bardzo nam bliskich, obejmujących okres Polski Ludowej, a zwłaszcza jej schyłek oraz kwestie rozliczenia z niedawną przeszłością.

10 atrakcji powiatu złotowskiego

P

owiat złotowski jest najdalej na północ wysuniętym powiatem województwa wielkopolskiego. Pod względem powierzchni zajmuje on trzecie miejsce w województwie. Co ciekawe, jest on także powiatem o najmniejszej gęstości zaludnienia w Wielkopolsce, bo na 1 km² przypadają tam jedynie 42 osoby (dla porównania – w powiecie poznańskim to 199 osób). Za to nie brak mu atrakcji turystycznych.

Violetta Domagała „Zabijcie wszystkich, Bóg swoich rozpozna”, tom I „Żądza” – recenzja

W

yprawy krzyżowe, etos rycerski, trubadurzy, zamki, ciche klasztory i strzeliste katedry, to wszystko nieodmiennie kojarzy się ze średniowieczem, okresem w historii niesłusznie nazywanym „wiekami ciemnymi”. W ten świat wprowadza nas Violetta Domagała w swej najnowszej powieści.

Błażej Sienkowski „Historycznym śladem Puszczy Zielonki i okolic” – recenzja

O

kres wakacyjny sprzyja wędrówkom poza miasto i to zarówno tym dalszym, jak i bliższym. Jeśli ktoś z Was nie był jeszcze w Puszczy Zielonce, albo planuje tam powrócić, to polecam dobre przewodniki, a jeden z ciekawszych napisał Błażej Sienkowski.

Czy św. Wojciech założył klasztor w Trzemesznie?

P

oczątki organizacji Kościoła w Polsce w X i XI wieku wciąż są okryte mgłą tajemnicy. Ciągle więcej tu pytań, niż odpowiedzi. Już od niemal 150 lat kolejne pokolenia historyków spierają się o pierwszych biskupów polskich i najstarsze klasztory na naszych ziemiach. Jeden z najzagorzalszych sporów dotyczy rzekomego klasztoru benedyktynów w Trzemesznie założonego, według legendy, przez św. Wojciecha.

Ziemia kaliska między kongresem wiedeńskim a powstaniem listopadowym

Z

azwyczaj kiedy myślimy o Wielkopolsce w XIX stuleciu, mamy na myśli tę większą część regionu, która dostała się pod panowanie pruskie. Pamiętajmy jednak, że nie cała Wielkopolska została włączona do Prus. Jej wschodnia część z Kaliszem, Słupcą, Kołem, Pyzdrami, Turkiem i Koninem, weszła w skład Cesarstwa Rosyjskiego.

Władysław Reymont i jego Kołaczkowo

W

ielu znakomitych pisarzy zatrzymywało się w Wielkopolsce, a niektórzy zostawali tu na dłużej. Jednym z nich był laureat literackiej nagrody Nobla, twórca wielkich powieści: Chłopi, Ziemia Obiecana i Komediantka, Władysław Stanisław Reymont. Upodobawszy sobie życie na wsi, postanowił osiąść pod koniec twórczego życia w majątku Kołaczkowo w powiecie wrzesińskim.

10 atrakcji powiatu rawickiego

P

owiat rawicki jest najmniejszym powiatem województwa wielkopolskiego, jeśli pominiemy miasta na prawach powiatu. Leży on na południowo-zachodnich krańcach województwa. Od wieków ziemia rawicka stanowi granicę pomiędzy historyczną Wielkopolską a Dolnym Śląskiem. Zapraszam na wycieczkę po powiecie rawickim szlakiem 10 (moim zdaniem) najciekawszych atrakcji tego regionu.

Tajemnice kielicha św. Wojciecha z Trzemeszna

W

 bogatych zbiorach Muzeum Archidiecezjalnego w Gnieźnie znajduje się niezwykły zabytek. Jest nim bogato zdobiony i misternie wykonany kielich liturgiczny, którego miał używać św. Wojciech podczas swojej misji w Prusach. Czy rzeczywiście mógł on być własnością świętego?

Smutna historia Halszki z Ostroga

C

hoć pochodziła z książęcego rodu i była jedną z najbogatszych dziedziczek w Rzeczypospolitej, jej los nie był godny pozazdroszczenia. Mimo nazwiska i majątku, Halszka stała się bezwolnym narzędziem w ręku możnych, króla i własnej matki. Jej życie było pasmem nieszczęść.

Agnieszka Teterycz-Puzio "Zamachy na Piastów" - recenzja

K

siążka, którą dziś recenzuję, nie dotyczy co prawda bezpośrednio Wielkopolski, ale znajdują się tam wątki znane z dziejów naszego regionu. „Zamachy na Piastów”, to kolejna pozycja wydana niedawno przez Wydawnictwo Poznańskie. Zapraszam najpierw do zapoznania się z recenzją, a później z samą książką.

Wielkopolska w życiu Fryderyka Chopina

R

odem Warszawianin, sercem Polak, a talentem świata obywatel. Te słowa napisał Cyprian Kamil Norwid na wieść o śmierci Fryderyka Chopina 17 października 1849 r. Kiedy myślimy o Chopinie, do głowy przychodzą nam trzy miejscowości: Żelazowa Wola, Warszawa i Paryż. Warto jednak pamiętać, że Chopin bywał także w Wielkopolsce.

Piotr Świątkowski "Sprawa Floriana Kniotka" - recenzja

P

o recenzji kilku książek niezwiązanych z Poznaniem i Wielkopolską, tym razem wracam na nasze poznańskie podwórko, z opowieścią o książce, która zaledwie kilka tygodniu temu opuściła drukarnię.

Skrzaty, południce i wiły, czyli demony w wyobrażeniach ludu wielkopolskiego, część 2

W

ielkopolska demonologia ludowa jest niezwykle bogata, do tego stopnia, że jeden artykuł  żeby ją opisać, to za mało. W ubiegły tygodniu przedstawiłem pierwszą część tekstu o wielkopolskich demonach, a dziś pora na część drugą. Mam nadzieję, że spotka się ona z takim samym zainteresowaniem, jak ubiegłotygodniowy tekst.

Skrzaty, południce i wiły, czyli demony w wyobrażeniach ludu wielkopolskiego, część 1

L

udowa wyobraźnia nie zna granic. Ludzie, którzy nie mogli zrozumieć występowania pewnych zjawisk fizycznych, gotowi byli przypisać je działaniu sił nadprzyrodzonych, głównie demonów. W Wielkopolsce takich demonów nie brakowało, choć wielu z nich lepiej było unikać.

Maciej Brencz "Farerskie kadry. Wyspy, gdzie owce mówią dobranoc" - recenzja

T

o kolejna recenzja książki wydanej przez Wydawnictwo Poznańskie, choć niezwiązanej bezpośrednio z tematyką tego bloga. Od czasu do czasu przydaje się jednak mała odskocznia, tym bardziej, że książka Macieja Brencza warta jest polecenia, a tym bardziej przeczytania.

Templariusze w Wielkopolsce

K

tóż z nas nie słyszał o rycerskim zakonie templariuszy? Przez wieki Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona, obrósł legendą. Co ciekawe, rycerze w białych płaszczach z czerwonym krzyżem, dotarli także do Wielkopolski.

Od partyzanta do biskupa, czyli niezwykły życiorys Krzysztofa Żegockiego

N

azywano go pierwszym partyzantem Rzeczypospolitej. Ten wielkopolski szlachcic, pochodzący z ziemi wolsztyńskiej, wsławił się wystąpieniem przeciw Szwedom w czasie „potopu”, po czym wspierał się po kolejnych szczeblach kariery senatorskiej, aby pod koniec życia zostać… biskupem.

10 atrakcji turystycznych powiatu szamotulskiego

P

owiat szamotulski, jeden z 35 powiatów województwa wielkopolskiego, leży w północno-zachodniej części województwa. Można tu zwiedzić niezliczone zabytki i spędzić czas wśród lasów Puszczy Noteckiej. Oczywiście główną atrakcją powiatu jest jego stolica, czyli Szamotuły, ale warto odwiedzić także inne miejsca.

Września i jej zabytki

W

rześnia znana jest w Polsce przede wszystkim ze strajku dzieci wrzesińskich na początku XX w. Miłośnicy sprzętu nagłaśniającego skojarzą zapewne to miasto z marką Tonsilu, fabryki produkującej głośniki, a studenci politologii z prawyborami, które odbyły się tu w latach: 1993, 1995, 2004 i 2009.

Wielkopolska? A co to takiego?

W

ielkopolska to prastara polska dzielnica historyczna, stanowiąca kolebkę państwa polskiego, ze stolicą w Poznaniu. Tyle można się dowiedzieć ze szkolnych podręczników. Czy jednak wiadomo, skąd wzięła się jej nazwa i czy można określić jej granice? Na te pytania postaram się dziś odpowiedzieć. 

Rober Macfarlane "Góry - stan umysłu" - recenzja

Z

azwyczaj piszę recenzje książek związanych z Poznaniem, lub Wielkopolską, ale myślę, że od czasu do czasu fajnie będzie podzielić się z Wami refleksją po przeczytaniu także innych książek, które uznam za warte polecenia. Książka Roberta Macfarlane’a nie jest jednak zupełnie oderwana od naszego, wielkopolskiego podwórka, gdyż ukazała się nakładem Wydawnictwa Poznańskiego.

Uwaga, ważny komunikat!

J

uż wkrótce „Poznańskim Historiom” stuknie osiem lat istnienia w sieci. Kiedy rozpoczynałem pracę nad tym blogiem, nie spodziewałem, że będę prowadził go tak długo. Zakładałem 3 do 5 lat, a tu proszę. Nadszedł jednak czas na refleksję i pytanie: co dalej?

10 niezwykłych budynków w Poznaniu

B

ohaterami dzisiejszego tekstu z cyklu „Ranking” są budynki, które z różnych względem zasługują na miano niezwykłych, niecodziennych, bądź niepospolitych. Wynika to głównie z ich przeznaczenia, wyglądu, stanu zachowania bądź niezwykłej historii.   

Rok 1806, czyli pierwsze zwycięskie powstanie wielkopolskie

J

ak co roku, 27 grudnia, ogólnokrajowe media rozpisując się o powstaniu wielkopolskim 1918/1919, piszą, że było to jedyne zwycięskie powstanie w dziejach Polski. Nic bardziej błędnego! Po pierwsze, zwycięskich powstań w Polsce było więcej, a po drugie, pierwszy udany zryw niepodległościowy miał miejsce w Wielkopolsce w latach 1806-1807.

Filip Czekała "Miasto nie do Poznania" - recenzja

P

onad dwa lata temu opublikowałem recenzję pierwszej książki Filipa Czekały „Historie warte Poznania. Od PeWuKi i Baltony do kapitana Wrony”. Dziś postanowiłem napisać recenzję kolejnej książki, stanowiącej właściwie kontynuację pierwszej pracy poznańskiego dziennikarza, a nosi ona tytuł „Miasto nie do Poznania”.

Legendarne silniki Stefana Malcherka z Poznania

D

o początku lat 60-tych na terenie Poznania prężnie działał Stefan Malcherek, twórca licznych silników do motocykli, kajaków i rowerów. Na swoim koncie poznaniak miał również tworzenie całych motocykli. Dzisiaj wyroby Malcherka są białymi krukami na rynku kolekcjonerskim, niezwykle trudnymi do zdobycia.