Subiektywny przegląd ważnych, zabawnych i tragicznych wydarzeń z dziejów średniowiecznego Poznania

Historia nie powinna kojarzyć się tylko z datami i wydarzeniami, w końcu nie to jest najważniejsze. Pamiętam, że jeden z naszych profesorów na studiach powtarzał, że dobry historyk powinien znać tylko dwie daty: datę swojego urodzenia i datę dzisiejszą, resztę można znaleźć w encyklopediach i podręcznikach. Dzisiaj do tego dodalibyśmy jeszcze Internet, a zwłaszcza zawsze niezawodnego „wujka Google’a”. Nie mniej jednak postanowiłem zestawić kilkadziesiąt wydarzeń z dziejów średniowiecznego Poznania w porządku chronologicznym, wybierając zdarzenia z historii politycznej, społecznej, kościelnej, wojskowej, kryminalnej itp. Wybór jest całkowicie subiektywny, co nie znaczy, że przypadkowy. Jeżeli mają Państwo pomysł na odnotowanie innych wydarzeń, proszę pisać.

968 r. – Utworzenie biskupstwa misyjnego w Poznaniu. Biskupem misyjnym został Jordan, którego godność potwierdził wkrótce papież Jan XII.

1025 r. – Śmierć króla Bolesława Chrobrego i jego pogrzeb w katedrze poznańskiej.

1038 r. – Najazd księcia czeskiego Brzetysława, zakończony złupieniem i zniszczeniem,     m. in. Poznania i Gniezna.

1055 r. – Urodziła się księciu Kazimierzowi Odnowicielowi z żony Dobrochny córka Świętochna, na której chrzest odprawiony w kościele katedralnym w Poznaniu, sprosił ojciec wielu prałatów i baronów (Jan Długosz).

1140 r. – Książę Mieszko III Stary przybywa do Poznania, aby zgodnie z testamentem swego ojca, Bolesława Krzywoustego, objąć w posiadanie Wielkopolskę. 

Książę Mieszko III Stary. Źródło: Wikimedia.

1160 r. – Księciu Mieszkowi Staremu i jego żonie, Adelajdzie, rodzi się syn Bolesław, ochrzczony w katedrze poznańskiej przez biskupa Jana.

1170 r. – Mieszko Stary ufundował szpital św. Jana Jerozolimskiego.

1174 r. – W wyniku zarazy w Poznaniu, umiera spora liczba jego mieszkańców, w tym biskup – Gerward.

1193 r. Papież Celestyn III na prośbę biskupa poznańskiego Benedykta potwierdził zakonowi joannitów nadane przez księcia Mieszka Starego i biskupa Radwana szpitala pod Poznaniem.

1237 r. – Książę wielkopolski Władysław Odonic zagwarantował mieszkańcom diecezji poznańskiej wolność osobistą, zobowiązując jednocześnie do prac przy budowie zamków.

1242 r. – Możnowładztwo wielkopolskie, zebrane w Poznaniu zrzuca zwierzchnictwo księcia śląskiego, Bolesława Łysego. Książętami wielkopolskimi zostają synowie Władysława Odonica – Przemysł I i Bolesław Pobożny.

Pieczęć piesza księcia Przemysła I. Źródło: Wikimedia.

1251 r. – Uroczystości weselne księżnej Zuzanny, siostry Przemysła I i księcia opolskiego Władysława.

1253 r. – Książęta: Przemysł I i Bolesław Pobożny w porozumieniu z biskupem, Boguchwałem, lokują na prawie magdeburskim nowe miasto Poznań, na lewym brzegu Warty. Zasadźcą i pierwszym wójtem został Tomasz z Gubina. Ludność została zwolniona na 8 lat od wszelkich świadczeń. Miastu nadano wsie: Rataje, Piotrowo, Żegrze, Starołęka, Wierzbice (ob. Wilda), Jeżyce, Sołacz i Winiary.  

1263 r. – Założono w Poznaniu kościół parafialny św. Marii Magdaleny (już nieistniejąca, tzw. „stara fara”).

1284 r. – Przemysł II nadał Henrykowi de Thonch, posiadłość Górczyn, lokowaną na prawie niemieckim.

1288 r. – Przemysł II nadał biskupom poznańskim Śródkę i Ostrów Tumski.

1298 r. – Książę Władysław Łokietek zezwolił władzom miejskim Poznania karać śmiercią rabusiów i innych przestępców.

1302 r. – Założenie przez mieszczan poznańskich szkoły przy kościele parafialnym – początek istniejącej do dzisiaj szkoły Marii Magdaleny.

1331 r. – Nieudane oblężenie Poznania przez sprzymierzonego z Krzyżakami króla czeskiego Jana Luksemburskiego.

1343 r. – Kazimierz, król polski córkę swoją Elżbietę dał za księcia pomorskiego Bogusława szczecińskiego. W posagu dał mu 26 tys. kop grozy praskich samych pieniędzy prócz wyprawy. Wesele było w Poznaniu wielkim kosztem odprawione koło mięsopustu. (Marcin Bielski).

1344 r. – Rajcy miejscy załagodzili spór pomiędzy sukiennikami a tkaczami.

1350 r. – Wizyta króla Kazimierza Wielkiego w Poznaniu.

Król Kazimierz Wielki. Źródło: Wikimedia.

1372 r. – Król Polski i Węgier Ludwik Węgierski, zwolnił mieszczan poznańskich i kupców od opłat celnych na ziemiach polskich.

1381 r. – W Poznaniu przez kilka dni przybywał król Ludwik Węgierski. Monarcha przybył tu wraz z Dobiesławem, kasztelanem krakowskim, Sędziwojem z Szubina, wojewodą kaliskim i Janem Nadliczyc, kanclerzem krakowskim.   

1386 r. – Król Władysław Jagiełło zezwolił mieszczanom poznańskim na budowę murowanych sukiennic i jatek chlebowych.

1399 r. – Władysław Jagiełło ufundował kościół Bożego Ciała.

Kościół Bożego Ciała w Poznaniu. Źródło: Wikimedia.

1402 r. – Przebywający w Poznaniu Władysław Jagiełło kazał zapalić przed obrazem świece przed obrazem zarówno Chrystusa, jak i diabła. Powstało wówczas powiedzenie Służ Bogu, a diabła nie gniewaj, lub Panu Bogu świeczka, a diabłu ogarek.

1415 r. – Kupcy poznańscy wracający z Gdańska, zostali ograbieni i zamordowani przez Krzyżaków.

1418 r. – Mieszczanin poznański Jan Młynarz został skazany na wygnanie za zamordowanie innego poznańskiego mieszczanina – Andrzeja Browarnika.

1424 r. – W Poznaniu zatrzymał się w drodze do Krakowa na koronację królowej Zofii (Sonki), król duński Eryk VII Pomorski.    

1431 r. – Do Poznania przybyli w drodze do Karkowa na dysputę teologiczną, teologowie husyccy z Czech. Zostali tutaj ciepło przyjęci, co spotkało się z ostrą reakcją części kleru. Oburzyło to dwóch księży z fary – Henryka i Mikołaja, którzy przestali  odprawiać msze i oskarżyli biskupa, Stanisława Ciołka o sprzyjanie herezji.

1440 r. – Urodził się Kasper da Gama, Żyd poznański, towarzysz i doradca Vasco da Gamy, Kabrala i Almeidy, najwybitniejszych z twórców wielkiej epopei portugalskiej. (J. Lelewel, Polska, dzieje i rzeczy jej), patrz: http://poznanskiehistorie.blogspot.com/2011/05/poznaniak-wspotworca-wielkich-odkryc.html

1456 r. – Wybuchł wielki pożar na Chwaliszewie, prawie cała osada spłonęła.

1459 r. – w Poznaniu pojawił się nijaki Rychlik, twierdząc, że jest królem Władysławem Warneńczykiem, cudem uratowanym w bitwie pod Warną z 1444 roku. Początkowo został skazany na śmierć przez wojewodę Łukasza Górkę, ale później zamieniono mu karę na dożywotnie więzienie. 

Król Władysław Warneńczyk. Źródło: Wikimedia.

1470 r. – Pisarz miejski Marcin, na koszt miasta wystawił budynek wagi miejskiej.

1483 r. – Kapituła poznańska rzuciła klątwę na miejscowy klasztor Karmelitów za to, że mnisi tego klasztoru uprowadzili z kurii kanonika Sierpkowskiego, karmelitę z tego samego klasztoru.

1489 r. – Poznańscy złotnicy, malarze, hafciarze i aptekarze połączyli się jeden wspólny cech.

1498 r. – Zmarł w Krakowie Jan Wels z Poznania, doktor nauk wyzwolonych i filozofii, profesor Akademii Krakowskiej, który po śmierci Jana Długosz, przejął edukację synów Kazimierza Jagiellończyka.   

Źródło:

Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski, W dawnym Poznaniu. Fakty i wydarzenia z dziejów miasta do roku 1918, Poznań 1971.